Długo przyszło mi czekać na najnowszą powieść Katarzyny Grocholi; długie cztery lata zastanawiania się jaka i o kim będzie ta książka. Czy znowu mnie zauroczy, czy znowu co drugi cytat będę chciała zapisać głęboko w pamięci, czy znowu wzruszę się nie raz czytając słowa pani Kasi?
W przeciwieństwie do fenomenalnej serii o Judycie i jej po-czterdziestkowych perypetiach, najnowsza książka nie trąci humorem; jest poważna, wyważona, porusza tematy ważne i życiowe. Mówi o ludzkich lękach, o tym co boli najbardziej, co wżera się w głąb duszy i siedzi tam, zadając ciągłe cierpienie.
Myślę, że prawdziwego pisarza poznaje się po tym, czy potrafi on pisać w różnych stylach, w różnych gamach emocji; czy równie dobrze wychodzi mu pisanie komedii, groteski, jak i dramatu. Wprawdzie pani Kasia napisała już kiedyś książkę poważną, która poruszała problem przemocy w związku, jednak teraz mogę stwierdzić, że było to jedynie preludium do „Przeznaczonych.
Gdybym miałam opisać tę książkę jednym słowem to byłoby to słowo – mocna. Mocny jest jej język, mocne są emocje, które z niej wypływają. Autorka nie boi się użyć soczystych przekleństw, nie kryguje się podczas opisywania scen erotycznych, każde słowo napisane jest pewnie i stanowczo. Dwie kobiety i trzech mężczyzn - główni bohaterowie tej książki - są obrazem całego społeczeństwa. Mimo że każdy bohater jest indywidualnością i ma niepowtarzalny charakter – bo jest i delikatna i skryta Gabriela i żywiołowy, zakochany Mateusz i uzależniony od wszystkiego Jerry – to wszystkich łączy to, że są to postacie silne, zarówno w pozytywnym jak i negatywnym tego słowa znaczeniu. Każdy czytelnik może odnaleźć w tych postaciach kawałek siebie; przecież każdy z nas ma jakieś nałogi, każdy się czegoś boi i każdy w którymś momencie życia czuł się beztrosko. Pisząc o tych pięciu postaciach, Grochola pisała także o nas.
„Uważaj na słowa, słowa zamieniają się w czyny, uważaj na czyny, zamieniają się w nawyki, uważaj na nawyku, zamieniają się cechy, cechy zamieniają się w charakter, charakter staje się twoim przeznaczeniem...”
Gdyby Thomas Edison zechciałby zostać pisarzem i poświęcił temu całe swoje życie, to czy teraz mogłoby być tak, że nadal liczylibyśmy tylko na lampy naftowe i świeczki, a co za tym idzie, nie byłoby internetu, komputerów? Wtedy nie mielibyśmy okazji się poznać, chociażby internetowo, za pomocą kabla i kilku słów wystukanych na klawiaturze; a idąc dalej tym tropem, skoro już czepiłam się już tego Edisona i tej żarówki, to życie wszystkich przodków Edisona i tych, którzy przed nim popełniali błędy w próbach oświetlenia ciemności, musiały potoczyć się tak a nie inaczej.
Nie da się ukryć, że to właśnie tematyka przeznaczenia wiedzie prym w tej powieści. Czy faktycznie ludzkimi losami rządzi przeznaczenie? Czy jednak to ludzkie decyzje maja wpływ na losy całego świata? Po lekturze „Przeznaczonych” zaczęłam się zastanawiać czy sytuacja, jaką mamy obecnie wokoło siebie, tak czy siak miała się wydarzyć. Czy gdyby nie było rewolucji w Rosji, świat nadal wyglądałby tak samo? Gdyby II wojna światowa skończyłaby się, zanim by się zaczęła, nasze życie byłoby inne? Czy więc wszystko jest zaplanowane, czy to tylko przypadek? Czy moje wybory, moje życie, moje plany, mają wpływ na późniejszy świat, na to, co wydarzy się ludzkości w przyszłości? I jeśli tak jest, to czy jestem w stanie udźwignąć takie brzemię?
"Przeszły czas ma pełnię władzy. Był. Nie wymażesz tego z pamięci, nie wyczyścisz, nie wyszorujesz do czysta. Na zawsze pozostanie taki sam."
Powracając do książki – nie jest to pozycja łatwa. Aby ją w pełni zrozumieć potrzeba skupienia i całkowitego oddania się czytanej treści. Zdarza mi się, że czytam dwie, trzy książki naraz i nie stanowi to dla mnie żadnego problemu, jednak w tym przypadku było to niemożliwe. Bohaterowie „Przeznaczonych” całkowicie mnie zniewolili, przejęli moje myśli i nie dawali mi od siebie odpocząć; i po raz pierwszy mam wrażenie, że postacie z książki są całkowicie żywe, realne.
I choćby dlatego warto przeczytać tą książkę.
Za egzemplarz recenzencki dziękuję:
